Waarden zijn het kompas van je gedrag, je energiebronnen, de startmotoren van je gedrag, je Hart van waaruit je inspiratie en je initiatieven komen. Met je Hoofd en Handen werk je die verder uit.
Conflicterende of juist congruente waardenpatronen bepalen grotendeels de kwaliteit en het succes van samenwerkingen en werk- en liefdesrelaties. Hoe meer zicht je hebt op je waarden, en op die van de ander, hoe beter de communicatie daarover verloopt:
van discussie naar dialoog.
Het doel van een discussie is wie er gelijk heeft, het doel van een dialoog is samen verder te komen, door waardensets en kwaliteiten te combineren en er samen het beste uit te halen.
Samenwerkingsproblemen worden vaak 'boven water' uitgevochten: over praktische zaken, afspraken, verschillen van inzicht en interpretatie van gegevens enzovoorts. Terwijl aan al die zaken waardenpatronen ten grondslag liggen.
Elke handeling, elke gedachte, elk conflict, elke liefde is gebaseerd op jouw waardensets.
Je bent 90% van je tijd kwijt aan de dagelijkse zaken 'boven water', en je zou 10% van je tijd met elkaar bezig moeten zijn op waardenniveau 'onder water'. Want die 10% 'waardenpraat' bepaalt voor 90% de kwaliteit van de relatie en samenwerking; daar raak je elkaar echt!
Hoe praat je met elkaar onder water?
Door samen te reflecteren op elkaars gedrag en daarvan de positieve intenties te ontdekken. Bij spanning en conflicten vallen er verwijten, en dat lijkt logisch, maar is bepaald niet productief. Je groeit alleen maar verder uit elkaar omdat je elkaar niet ziet en hoort.
En als er één ding is wat de mens wil, is het wel gezien en gehoord worden!!!!
Waarin wil je gezien en gehoord worden? In jouw waarden en in jouw positieve intenties. Wat moet je dus met elkaar ontdekken? Elkaars waarden, intenties en kwaliteiten. (Over kwaliteiten, valkuilen, allergieën en uitdagingen kom ik in de volgende blogs uitgebreid terug). Lijkt allemaal simpel en logisch, maar is lastig om te doen, omdat de emoties in de weg kunnen zitten. Daar heb ik het in de vorige blog over gehad: maak emoties nuttig door ze als richtingaanwijzers te gebruiken naar onderliggende waarden en intenties.
Wat hebben waarden te maken met intenties en kwaliteiten? Die liggen in elkaars verlengde: als Waarden onder in de ijsberg liggen en alleen voelbaar zijn, zijn Talenten en Kwaliteiten meer zichtbaar en tastbaar. Daaruit kan je concluderen:
Jouw gedrag laat zien wie je bent.
Wil je echt weten wat iemand beweegt en wat zijn waarden en intenties zijn? Of wie jijzelf bent en wat jouw waarden zijn? Dan moet je kijken naar wat jij doet, niet naar wat jij zegt of wat je intenties zijn. Je moet als het ware terugredeneren vanuit gedrag naar motieven en intenties.
"Je doet wat je wilt, want anders had je wel wat anders gedaan",
Je kan een seconde later spijt als haren op je hoofd hebben van een beslissing of een uitspraak, maar op dat moment heb jij, met jouw inschatting van de situatie, vanuit jouw waarden en emoties, een bepaalde beslissing genomen. Punt. Alles wat je er verder over zegt is rationalisering en verontschuldiging.
Het werkt heel bevrijdend, in plaats van je te verontschuldigen voor te laat zijn, te zeggen: "Ik wilde te laat zijn". Daarmee kom je makkelijker achter de diepere reden waarom je te laat bent; omdat je geen zin hebt bijvoorbeeld, of omdat eerdere activiteiten meer prioriteiten hadden.
Inzicht in je waarden
Bovenstaand model wordt gebruikt bij wereldwijd onderzoek naar waarden onder tienduizenden mensen, zie www.europeanvaluesstudy.eu en www.worldvaluessurvey.org.
Waarin herken jij jezelf? En wat zijn concurrerende waarden? Bij wie herken jij die, of ook bij jezelf in sommige omstandigheden?
In de bijlage vind je twee lijsten met waarden en kwaliteiten. In de tekst staat toelichting hoe die lijsten te gebruiken.
Hoe ga je om met conflicten, zakelijk of privé?
Conflicten escaleren als niet duidelijk is wat het hogere doel is. Wat willen jullie überhaupt bereiken? En waarom is dat belangrijk? Welke waarden worden daarmee gediend en welke waarden en kwaliteiten helpen die doelen te bereiken? Wat voor rol spelen die waarden in jullie leven en jullie relatie? Zo worden waarden nuttig en instrumenteel om doelen te bereiken.
Wat zijn jouw hogere doelen? Wat wil jij bereiken met je liefdesrelatie, voor jezelf, voor de ander en voor elkaar? Wat wil jij zakelijk bereiken? Voor jezelf, je collega's, je klanten en voor de wereld?
Alle antwoorden op deze vragen zijn waarden-gedreven. Of, zoals Khilad Gibral zegt:
Work is love made visible.
Loop jij vast in je werk of in je relatie, wil je je carrière een boost geven of beter leren omgaan met conflicten? Neem dan contact met mij op voor een oriënterend gesprek, vrijblijvend.
Comments